آسیب‌شناسی صنعت تبلیغات؛ عوامل نهادی

خلاصه این گفتگو در شماره ۴۵۰ روزنامه فرصت امروز به شکل گزارش زیر منتشر شده است.


آسیب‌شناسی صنعت تبلیغات؛ عوامل نهادی  صنعت تبلیغات داخلی ما با آسیب‌های زیادی روبروست و با نیم‌نگاهی به محتوای صحبت‌ها و نوشته‌های فعالان بازار تبلیغات، می‌شود چنین نتیجه گرفت که حال و احوال این صنعت، چندان هم که انتظار می‌رود خوش نیست. به منظور تغییر این وضعیت، نخستین قدم برای رسیدن به هر راه‌حلی، شناسایی این آسیب‌هااست و بر اساس آن می‌توان تصمیم‌های بهتری  گرفت و اقدامات متناسب را طراحی و اجرا کرد. در این میان، شیوه تفکیک عوامل و موضوعاتی که باعث ایجاد آسیب به این صنعت می‌شوند، از نکات مهمی است که می‌تواند درک پیچیدگی‌های موضوع را ساده‌تر کند. فرصت امروز در گفتگو با شهرام احمدی، مدرس و کارشناس ارشد تبلیغات، در تلاش است که بخش‌هایی از مسائل صنعت تبلیغات و مشکلات کسب و کارهای این حوزه را مورد تحلیل و کنکاش قرار دهد. او در این گفتگو با نگاهی آسیب‌شناسانه به مبحث قوانین و عوامل نهادی در ساختار صنعت تبلیغات پرداخته است که جزئیات آن را در ادامه می‌خوانید. 

ضرورت نگاهی نظام‌مند به آسیب‌های صنعت تبلیغات

شهرام احمدی درباره‌ی انواع آسیب‌هایی که تبلیغات در ایران با آن روبروست می‌گوید: اگر بخواهیم نگاهی آسیب‌شناسانه به صنعت تبلیغات کشور داشته باشیم باید بتوانیم از زوایای گوناگون به اجزاء این صنعت و ارتباط میان اجزاء آن نگاه کنیم و این کار، در قالب یک گفتگو قابل انجام نیست و روش و ابزار خودش را می‌خواهد. مثلا مدل‌هایی که در هر صنعت برای ارزیابی و رتبه‌بندی کشورها در مقیاس جهانی استفاده می‌شود به نوعی این جامع‌نگری را فراهم می‌کنند. در این مدل‌ها قبل از چیز، عوامل از هم تفکیک می‌شود و برای بررسی نقاط قوت و ضعف‌های صنعت در هر بخش، شاخص‌هایی را تعریف می‌کنند. به همین شکل، ورودی‌ها و خروجی‌های صنعت تبلیغات، را می‌توان تحت تأثیر انواع مداخله‌ها و تعامل بخش‌های مختلفی در نظر گرفت، از جمله عملکردها و ضوابط نهادهای مرتبط، عوامل محیط کسب و کار، وضعیت آموزش، نیروی انسانی، زیرساخت‌ها، حجم سرمایه‌گذاری‌ها، ساختار رقابت و غیره. بنابراین برای اینکه این نوع گفتگوها نتیجه‌ای داشته باشد، لازم است که تلاش کنیم بحث به شکل نظام‌مند مطرح شود و شاید بهتر باشد که در این گفتگو فقط روی یک بخش مهم از بازیگران این صنعت، مثلا نهادها و ساختار‌های قانونی تمرکز کنیم و از منظر کسب و کار، بعضی آسیب‌هایی که در حوزه آنها شکل می‌گیرد را مورد اشاره قرار بدهیم. ادامه‌ی خواندن

نگاهی نقادانه به تبلیغات پزشکی، سلامت و دارو

این گفتگو در شماره ۱۵۳ روزنامه فرصت امروز منتشر شده است.


در حوزه تبلیغات پزشکی و خدمات درمانی  بازار رقابتی شده است و نیاز به نگاه تخصصی در این حوزه وجود دارد، این حوزه به دلیل برخورد مستقیم با مشتریان حساس است و هر لحظه امکان دارد که اعتماد آن‌ها خدشه‌دار شود، شما تبلیغات این حوزه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

به طور کلی آنچه ما آنرا تبلیغات پزشکی می‌نامیم حوزه‌ای بسیار گسترده است و شامل طیف وسیعی از کالاها، خدمات تخصصی، مکان‌ها و اشخاص می‌شود. بنابراین شاید بهتر باشد که در این گفتگو، به خاطر محدودیت زمانی، ما از تبلیغات B2B و بازارهای سازمانی صرف‌نظر‌کنیم و به طور مشخص از یک منظر آسیب‌شناختی، به برخی جنبه‌های در تبلیغات خدمات پزشکی و محصولات دارویی که برای مصرف‌کنندگان نهایی منتشر می‌شود متمرکز شویم.نگاهی نقادانه به تبلیغات پزشکی، سلامت و دارو

نکته‌ای که شما در مورد «اعتماد» مردم به تبلیغات پزشکی مطرح کردید بحث بسیار درستی است به دلیل اینکه اولا این حوزه با سلامت انسان‌ها پیوند مستقیم برقرار می‌کند و در چنین موضوعاتی، عنصر اعتماد به نحوی برجسته‌تر از سایر ویژگی‌ها و عناصر مطرح است. نکته دوم؛ وضعیت خاص جامعه‌ی ما است که به طور تاریخی، حوزه پزشکی و پزشکان را در جایگاهی متمایز نسبت به سایر علوم قرار داده و آنها را مظهر عقلانیت علمی و تخصص‌های دانشگاهی قلمداد می‌کند. فارغ از هرگونه داوری درباره صحت و درستی چنین دیدگاهی، می‌توان از این مقدمه چنین نتیجه گرفت که در جامعه‌ی ما هر اقدامی که منجر به سلب اعتماد نسبت به پزشکان بشود به نوعی در جهت سلب اعتماد نسبت به علم و تخصص تلقی می‌شود و به همین دلیل باید نسبت به محتوا و شکل تبلیغات در این حوزه با دقت‌نظر بیشتری عمل کنیم. ادامه‌ی خواندن

گونه‌شناسی تبلیغات اپراتورهای موبایل در ایران

این گفتگو در مورخ ۱۳۹۳/۱۲/۱۴ در سایت “کاوشگران روابط عمومی” منتشر شده است.


رقابت در بازار اپراتورها

گونه‌شناسی تبلیغات اپراتورهای موبایل در ایران  حوزه‌ی فناوری ارتباطات جزو پرسودترین کسب وکارهای دنیا محسوب می‌شود و همگرایی فناوری‌ها در کنار تغییرات زندگی امروزی به سرعت رشد این بازار کمک کرده است. در کشور ما، چهار تا شش اپراتور تلفن همراه مشغول به فعالیت هستند که از میان آنها؛ سه اپراتور نقش پررنگ‌تری را در این بازار ایفا می‌کنند. این سه اپراتور جمعیت گسترده‌ای را از نظر جغرافیایی و جمعیتی در کشور پوشش داده‌اند و بخش اصلی رقابت بین آنهاست.  البته این رقابت در همه بخش‌ها به یک شکل نیست و در  برخی موارد فشرده و متمرکزتر و در بخش‌هایی هم رقابت میان آن‌ها کم‌رنگ‌تر می‌شوند. سه اپراتور اصلی فعال در کشور، از شیوه‌های متفاوتی برای تبلیغات استفاده می‌کنند.

سه واژه‌ی کلیدی در رقابت اپراتورها: اعتبار؛ صرفه‌ی اقتصادی و فناوری

این کارشناس درباره شیوه‌های تبلیغاتی اپراتورها می‌گوید: به‌طور کلی اگر بخواهیم تبلیغات این سه اپراتور را مورد بررسی قرار بدهیم، باید بگویم هر کدام از این سه اپراتور برروی محورهای مشخصی در تبلیغاتشان متمرکز اند. به طور مثال، بیشترین حجم تبلیغات اپراتور همراه اول، قدمت، سابقه و پوشش گسترده‌ این اپراتور را محور قرار داده است. از نظر قدمت و سابقه‌، همراه اول نسبت به مابقی اپراتورها بیشتر از یک دهه جلوتر است که ویژگی مهمی در رقابت محسوب می‌شود و معمولا در تبلیغات خود از این ویژگی برای اعتبار بخشیدن به برند استفاده می‌کند. البته ماجرای برند این اپراتور به مثالی کلاسیک در کتاب‌ها و کلاس‌های درسی رشته‌های تبلیغات و بازاریابی تبدیل شده است. تصور کنید یک اپراتور ۱۲سال در بازار فعالیت کند و بعد از اینکه یک رقیب به طور جدی وارد بازار رقابت می‌شود و به سرعت نام خود را  مطرح می‌کند، تازه این اپراتور متوجه می‌شود که هنوز برای خود برندی ثبت نکرده است و با سابقه‌ی طولانی‌تر، در این زمینه از رقیب جا می‌ماند. این یک درس بزرگی را برای کل اقتصاد کشور به همراه داشت و نگاه‌ تازه‌ای نسبت به اهمیت برند شکل گرفت. موضوعی که در گذشته به آن توجه چندانی نمی‌شد. ادامه‌ی خواندن

تبلیغ برای محصولات رسانه‌ای؛ نگاهی به برند رسانه‌ای “رادیو هفت”

توضیح: چکیده ای از این گفتگو با تغییراتی در شماره ۲۱۹ (۱۹ اردیبهشت ۹۴) روزنامه فرصت امروز  منتشر شده است. آنچه اینجا می‌خوانید متن کامل این گفتگو است.


معمولا کمتر شاهد آن بوده‌ایم که یک برنامه‌ی تلویزیونی بخواهد بودجه‌ای را به تبلیغات از طریق سایر رسانه‌ها اختصاص بدهد، ولی برنامه رادیو هفت که از شبکه آموزش سیما پخش می‌شود، از تبلیغات محیطی استفاده کرده است. نظرتان درباره این اقدام رادیو هفت چیست؟

تبلیغ برای محصولات رسانه‌ای؛ نگاهی به برند رسانه‌ای “رادیو هفت”  یکی از دلایلی که باعث روی آوردن صاحبان انواع کسب و کارها به برنامه‌ریزی برای تبلیغات می‌شود، فشار رقابت است. در حال حاضر یک رقابت و کشمکش جدی بین شبکه‌های صداوسیما و شبکه‌های ماهواره‌ای وجود دارد. همین رقابت در سطحی پایین‌تر، کمابیش در میان شبکه‌های صداوسیما و برنامه‌های گوناگون آنها ایجاد شده است. یک تلقی قدیمی از مفهوم رسانه وجود دارد که آنرا منحصراً  ابزاری برای برندینگ می‌داند، در حالی که فضای رسانه‌ای پررقابت امروز ایجاب می‌کند که خود رسانه هم از پیش، ویژگی‌های یک برند معتبر رسانه‌ای را کسب کرده باشد. به هر حال خود رسانه هم بی‌نیاز از تبلیغ نیست و حتی یک برنامه تلویزیونی هم برای رقابت در عرصه جذب و حفظ مخاطب، باید استراتژی، هدف و برنامه‌ریزی داشته باشد تا بتواند در یک افق بلند مدت، بینندگان خود را به مخاطبان وفادار تبدیل کند. ساختار رقابت در بازار رسانه به خصوص در کشور ما ویژگی‌های خاصی دارد، از جمله اینکه بر خلاف خیلی از بازارهای خدماتی دیگر، برای مخاطب در لحظه “مصرف” رسانه، هزینه تغییر محسوسی وجود ندارد. به عبارت ساده‌تر، در این بازار رقابت، شما همواره امکان آنرا دارید که به راحت‌ترین شکل ممکن یک کانال تلویزیون را عوض کنید، یا اصلا آنرا خاموش‌کنید و سراغ رسانه‌های دیگر مثل کتاب، اینترنت یا مجلات بروید. در چنین شرایطی، شبکه‌های تلویزیونی با پخش مجموعه‌های دنباله‌دار و برنامه‌های روتین، از داستان و جاذبه روایت‌گری برای حفظ مخاطب استفاده می‌کنند و افزایش «هزینه تغییر» برای مصرف‌کننده جنبه درونی و روانشناختی پیدا می‌کند. در مورد برنامه رایو هفت، فارغ از شیوه‌ی اجرای تبلیغات آن، به نظرم جای خوشحالی است که دست‌اندرکاران این برنامه با شناخت روندهای تغییر و واقعیت‌های بازار رسانه، نیم‌نگاهی هم به برندینگ این برنامه داشته‌اند و به سمت تجربه‌های نو حرکت می‌کنند. ادامه‌ی خواندن

نگاهی به شیوه‌های تبلیغ و فروش کتاب

توضیح: این گفتگو در شماره ۴۹۶ روزنامه فرصت امروز منتشر شده است.


معمولا ناشران برای تبلیغ کتاب کمتر به سراغ رسانه‌‌های محیطی می‌روند به‌نظر شما آیا اکران آگهی انتشارات سیته اتفاق تازه‌ای در ایران است؟ نظرتان درباره‌ی این اتفاق چیست؟

نگاهی به شیوه‌های تبلیغ و فروش کتاب  به طور کلی نشر کتاب یک فعالیت فرهنگی-اقتصادی است که در کشور ما هر دو وجه آن با معضلات متعددی مواجه است. اکثر کتاب‌ها، به خصوص کتاب‌های تخصصی در بخش غیردولتی با تیراژهایی در حد هزار نسخه و پانصد نسخه منتشر می‌شوند و ناشران برای ارتباط با مخاطبان، سراغ روش‌های کم‌هزینه‌تر و دقیق‌تری می‌روند، بنابراین تبلیغات محیطی و تعرفه‌های آن جز در موارد خاص، تناسبی با درآمدها و حجم فروش کتاب برقرار نمی‌کند. البته مورد اخیر، اتفاق تازه‌ای نیست و سال‌ها پیش همین ناشر، کتاب “تبلیغات خلاق” را هم به شکل گسترده‌ای در فضاهای شهری معرفی کرده بود. به هر حال این انتشارات زیرمجموعه‌ای از یک شرکت تبلیغاتی و رسانه‌ای است و گاهی چنین فرصتی را پیدا می‌کند که از ابزارهای تبلیغات محیطی برای معرفی کتاب‌های خودش استفاده ‌کند. اما این رویه در بازار نشر معمول نیست و در مجموع، ورود تبلیغات کتاب به عرصه رسانه‌های عمومی و فضاهای شهری مستلزم ایجاد ساختارهای حمایتی است. ادامه‌ی خواندن